ارزیابی تاثیر شیرابه زائدات شهری بر ویژگی‌های مکانیکی خاک ریزدانه

یکی از مهم‌ترین پیامد‌های زیست‌محیطی مواد زائد شهری، تولید شیرابه ناشی از مواد آلی در محل دفن می‌باشد. شیرابه مایع بسیار خطرناکی است که باعث آلودگی آب‌های سطحی، زیرزمینی و خاک‌های اطراف می­شود. پارامترهای مکانیکی خاک تحت تأثیر تماس با شیرابه تغییر می‌کند که این تغییرات به نوع خاک و شیرابه وابسته است. شایان ذکر است که این تغییرات در خاک مراکز دفن، ممکن است که بر پایداری ساختاری سازه مرکز دفن اثرگذار باشد. بنابراین در این پژوهش به بررسی اثر شیرابه طبیعی مرکز دفن زباله آق‌قلا بر خاک ریزدانه سیلتی-رسی محل دفن پرداخته شد. به این منظور شیرابه طبیعی مرکز دفن زباله آق‌قلا و خاک محل مرکز دفن که از قبل تماسی با شیرابه نداشته است، تهیه شد. سپس نمونه‌های حاوی 0، 5 و 15 درصد شیرابه تهیه شد و در سه زمان عمل‌آوری 7، 14 و 28 روزگی تحت آزمایش سه محوری تحکیم­نیافته-زهکشی­نشده قرار گرفتند. در تحلیل نتایج آزمایش‌ها، به بررسی منحنی تنش-کرنش با در نظر گرفتن میزان درصد شیرابه، زمان قرارگیری در معرض شیرابه و فشار همه‌جانبه به عنوان متغیر‌های اعمالی به نمونه‌ها پرداخته ‌شد. علاوه بر این نتایج مربوط به مقادیر چسبندگی و زاویه اصطکاک مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد که افزودن شیرابه موجب کاهش حداکثری تنش محوری اضافی خاک می­شود و این روند با افزایش غلظت شیرابه و گذشت زمان در خاک افزایش می‌یابد. علاوه بر آن بررسی تغییرات مقادیر زاویه اصطکاک و چسبندگی نشان داد که آلوده شدن خاک به شیرابه منجر به کاهش زاویه اصطکاک و افزایش چسبندگی آن می‌شود.